نوروتراپی مجموعه ای از روش های درمانی نوروفیزولوژیک مبتنی بر تکنیک های اصلاح عملکرد مغز است. این تکنیک ها شامل روش های نوروفیدبک، بیوفیدبک، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای و تحریک های مغناطیسی فراجمجمه ای است.
کلمه "نورو" به معنای عصب و کلمه "تراپی" به معنای درمان است. نوروتراپی اصطلاحی است که به مجموعه تکنولوژی هایی گفته می شود که کمک می کنند مغز به عملکرد طبیعی خود برگردد و بهترین کارکرد ممکن را داشته باشد. در گذشته روش های درمان مشکلات مغز و اعصاب و روان عمدتا شامل دو دسته زیر بود:۱.دارو درمانی ۲.روان درمانی هرچند این روشها موثرند و بسیاری از بیماران با استفاده از آنها درمان شده اند، اما بتدریج مشخص شد که گروه سومی از بیماران وجود دارند که نتوانسته اند از این روشهای مرسوم سود ببرند. لذا دانشمندان به جستجوی راه سومی برای حل مشکلات مغزی پرداختند که نهایتا طی سالهای اخیر به تکنیک های نوروتراپی منجر شد.
نوروتراپی چیست؟
نوروفیدبک یا نوروتراپی یک روش درمانی بدون درد و تهاجمی است که به فرد اجازه می دهد تا در مورد فعالیت امواج مغزی خود اطلاعاتی بدست آورد و از این اطلاعات برای ایجاد تغییراتی در فعالیت امواج مغزی استفاده کند. تحقیقات موجود نشان می دهد که افراد مبتلا به ADD / ADHD در بعضی از مناطق از مغز و یا بیش از حد بسیاری از فعالیت های دیگر موج های مغزی در مقایسه با افراد فاقد این اختلال ، انواع خاصی از فعالیت موج مغزی دارند. در نوروتراپی افراد از طریق استفاده از تجهیزات بیو فیدبک رایانه ای برای تغییر فعالیت امواج مغزی خود آموزش می بینند.
نوروتراپی نسبت به دو روش قبلی جدیدتر است و لذا معروفیت کمتری دارد. بسیاری از متخصصین حیطه مغز و اعصاب و روانپزشکان در دنیا، هنوز آشنایی چندانی با این تکنیکها ندارند و لذا ممکن است مفید بودن این روشها را نفی نمایند. البته تکنیکهای نوروتراپی بر پایه تحقیقات علمی و مطالعات مفصل و دقیق در نقاط مختلف دنیا شکل گرفته است. لذا بسیاری از این درمانها به تایید معتبرترین مراجع نظارت بر درمان در دنیا از جمله FDA (در آمریکا) و EMA (در اروپا) رسیده اند و هر سال کاربردهای بیشتری از این تکنیکها تاییدیه مراجع معتبر را می گیرد. برخی از تکنیک های مورد استفاده در نوروتراپی عبارتند از:
- نقشه برداری مغزی (QEEG)
- نوروفیدبک
- tDCS
نوروتراپی چه مزایایی دارد؟
در نوروتراپی روش درمان هر فرد با هم متفاوت است. یعنی پزشک ابتدا به جستجوی قسمتی از مغز بیمار که دچار اختلال شده است می پردازد و سپس پروتکل درمانی منحصر به خود فرد را برای او طراحی می کند. بنابراین نوروتراپی جزو Personalized Medicine یا "پزشکی شخصی سازی شده" قرار میگیرد. در نوروتراپی از روشهای درمانی بدون عارضه استفاده می شود. لذا این نوع درمان برای گروههای خاص، از جمله بانوان باردار، کودکان و افراد مسن که تجویز دارو در آنها با عوارض بیشتری همراه است، مناسب تر است. در بیماریهایی که درمان موثر دارویی وجود ندارد و یا فرد به درمان دارویی مقاوم است، نوروتراپی می تواند موثر باشد. برخی از این بیماریها عبارتند از: عوارض مختلف ناشی از سکته مغزی، درمان بیش فعالی و اختلال توجه کودکان بدون ریتالین، دردهایی نظیر فیبرومیالژی و نوروپاتی، وزوز گوش، افسردگی مقاوم به درمان ، پانیک، اضطراب و سوء مصرف مواد.
پزشکان و محققانی که آموزش نوروتراپی را ارائه داده اند ، گزارش می دهند که هنگامی که فعالیت امواج مغزی تغییر می کند ، یا وقتی که مغز برای کار به روش های خاصی در روند جراحی مغز و اعصاب کار می کند ، معمولاً علائم ADD / ADHD کاهش می یابد. تحقیقات جدید نشان می دهد: نوروفیدبک یک روش درمانی مبتنی بر شواهد برای ADHD است.
به طور معمول قبل از اینکه مشتری در مورد امواج مغزی آموزش ببیند ، qEEG انجام می شود. الکتروانسفالوگرافی کمی (qEEG) روشی است که فعالیت EEG ضبط شده را از ضبط چند الکترود با استفاده از رایانه پردازش می کند. داده های دیجیتال از نظر آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند ، و گاه مقادیر را با مقادیر مرجع پایگاه داده "هنجاری" مقایسه می کنند. EEG پردازش شده معمولاً به نقشه های رنگی عملکرد مغز با عنوان "نقشه های مغز" تبدیل می شود.
نوروتراپی چگونه انجام می شود؟
فعالیت مغز با استفاده از الکتروانسفالوگراف (EEG) اندازه گیری می شود. تجهیزات بیو فیدبک EEG با سنسورهایی که روی پوست سر و گوش ها قرار می گیرند به فرد وصل می شوند. سنسورها بی خطر هستند ، پوست را خسته نمی کنند و بدون درد هستند. پس از برقراری ارتباط کافی با پوست سر و گوش ، فعالیت امواج مغزی فرد بر روی مانیتور رایانه مشاهده می شود.
پزشکان متخصص اعصاب و روان درمانی که تحت درمان با نوروتراپی قرار می گیرند به مشتری کمک می کنند تا فعالیت خود را در مورد امواج مغزی تغییر دهد. مشتری لازم نیست که در مورد نوروتراپی یا بیو فیدبک اطلاعات زیادی کسب کند تا بتواند به طور موثر آموزش ببیند. به مشتریان آموزش داده می شود با استفاده از فعالیت امواج مغزی خود ، بازی های رایانه ای انجام دهند. تغییرات در فعالیت امواج مغزی مشتری از طریق اطلاعات بصری و شنوایی توسط رایانه به فرد منتقل می شود. یک مثال بازی است که در آن مشتریان از طریق پیچ و خم (شبیه به بازی محبوب pac-man) رقمی را جابجا می کنند. این رقم به دلیل فعالیت حرکتی مشتری (مثلاً فشار دادن یک دکمه یا حرکت دادن چوب) تغییر نمی کند. در عوض ، این شکل هر زمان که مشتری الگوهای مشخصی از مغز تولید کند ، حرکت می کند. هنگامی که سطح مورد نظر از فعالیت امواج مغزی رخ می دهد ، فرد تقویت می شود ، زیرا شکل از طریق پیچ و خم حرکت می کند. با این روش ، مشتریان یاد می گیرند که فعالیت امواج مغزی را تغییر دهند. مشتریان همچنین مشغول حفظ موقعیت های امواج مغزی آموخته شده هنگام انجام کارهای مربوط به مدرسه یا کار هستند (مانند خواندن ، نوشتن). این به آنها کمک می کند تا از آنچه در نوروتراپی یاد گرفته اند در فعالیت های روزانه خود استفاده کنند.
چه نتایجی از نوروتراپی انتظار می رود؟
از طریق تغییر در فعالیت موج مغزی ، کاهش علائم ADD / ADHD پیش بینی می شود. افرادی که تحت درمان با نوروتراپی قرار گرفته اند نیز از پیشرفت در مدرسه یا عملکرد شغلی ، روابط اجتماعی و عزت نفس و همچنین کاهش تحریک پذیری و رفتار مخالف گزارش کرده اند. پزشکان متخصص اعصاب درمانی برای تعیین اینکه آیا تغییرات مطلوب در فعالیت و یا رفتار موج رخ داده است ، از ابزارهای مختلف ارزیابی استفاده خواهند کرد.
افراد باید بدانند که نوروتراپی می تواند در فعالیت تشنج افراد مبتلا به اختلال تشنج تأثیر معنی داری داشته باشد. با این حال ، این اثر معمولاً مثبت است (یعنی کاهش تشنج).
اگرچه شما نباید از عوارض جانبی منفی ناشی از نوروتراپی استفاده کنید ، ممکن است مزایای دیگری را نیز تجربه کنید. برخی از افراد از افزایش آرامش ، کاهش استرس و افزایش احساس کنترل بر بدن ، افکار و احساسات در حین یا بلافاصله بعد از جلسات درمانی خبر می دهند.